Rodzaj dokumentu: interpretacja indywidualna
Sygnatura: ITPP3/4512-543/15/JC
Data: 2016.01.05
Autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy
Temat: Podatek od towarów i usług –> Podatnicy i płatnicy –> Podatnicy
Istota interpretacji
Opodatkowanie sprzedaży niezabudowanych działek stanowiących majątek gospodarstwa rolnego.
Treść dokumentu
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2015 r. (data wpływu 7 października 2015 r.), uzupełnionym w dniu 22 grudnia 2015 r. (data wpływu), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży niezabudowanych działek stanowiących majątek gospodarstwa rolnego – jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 7 października 2015 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 22 grudnia 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży niezabudowanych działek stanowiących majątek gospodarstwa rolnego.
We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
Wnioskodawca posiada w majątku prywatnym niezabudowaną nieruchomość rolną o powierzchni 7,19 ha wpisaną do księgi wieczystej we wspólności małżeńskiej. Prawo do rozporządzania nabył na podstawie umowy sprzedaży w dniu 30 sierpnia 1983 r., rozszerzoną na wspólność majątkową ze współmałżonką na podstawie umowy małżeńskiej. Na dzień dzisiejszy grunt jest wykorzystywany do działalności rolniczej.
W planie zagospodarowania przestrzennego na dzień dzisiejszy grunt jest wykazany jako grunt rolny i nie są wydane warunki zabudowy dla tego gruntu.
Wnioskodawca wystąpił wyłącznie we własnym imieniu z wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla „budowy zespołu i budynków w formie zabudowy siedliskowej” celem wybudowania własnego siedliska.. Wnioskodawca nie planuje odsprzedaży, lecz zamieszkanie na tym terenie.
Wnioskodawca ma wątpliwości czy dzieci zwiążą się z miejscowością, w której jest położony grunt, więc chciałby dokonać sprzedaży pozostałego gruntu. Wnioskodawca nie ma możliwości zbycia pozostałych po wybudowaniu siedliska gruntów w jednej całości ze względu na jego rozmiary, planuje więc zbycie wydzielonych działek.
Przed dokonaniem sprzedaży wyżej opisanej nieruchomości Wnioskodawca zamierza dokonać następujących działań by uatrakcyjnić nieruchomość dla potencjalnych nabywców:
podzielić nieruchomość na mniejsze działki,
przekształcić działki na tereny budowlane, bądź z możliwością zabudowy,
uzbroić teren,
wydzielić drogi wewnętrzne,
ogłosić sprzedaż za pośrednictwem biura nieruchomości oraz w mediach.
Wnioskodawca nie prowadzi działalności w zakresie obrotu nieruchomościami.
Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na wynajmie nieruchomości znajdujących się na terenie miasta T.
W uzupełnieniu wniosku z dnia 22 grudnia 2015 r. Wnioskodawca wskazał, że prawo własności nieruchomości przeznaczonej do sprzedaży zostało nabyte wyłącznie umową sprzedaży – aktem notarialnym z dnia 30 sierpnia 1983 r. Prawo własności nieruchomości zostało wówczas nabyte celem prowadzenia gospodarstwa rolnego. Wnioskodawca wspólnie z żoną prowadzili w tym okresie gospodarstwo ogrodnicze.
Nieruchomość przeznaczona do sprzedaży nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej polegającej na wynajmie nieruchomości.
Nieruchomość jest przedmiotem umowy dzierżawy nieruchomości rolnej od dnia 20 lutego 2014 r., dzierżawa gruntów rolnych jest z przeznaczeniem na cele rolnicze.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie (ostatecznie doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku z dnia 22 grudnia 2015 r.):
Czy w związku z zamiarem zbycia ziemi nabytej w formie kupna (umowa sprzedaży z dnia 30 sierpnia 1983 r.) transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług…
Zdaniem Wnioskodawcy, podatek od towarów i usług nie powinien być naliczony ze względu na fakt sprzedaży nieruchomości z majątku prywatnego, a nie w zakresie działalności gospodarczej związanej z obrotem nieruchomościami.
Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami, sprzedaż nieruchomości nie nosi znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców, usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Nieruchomość nabyto aktem notarialnym – umowa sprzedaży z dnia 30 sierpnia 1983 r. w ramach majątku prywatnego. Nieruchomość rolna wykorzystywana jest wyłącznie na cele rolniczej.
Do dnia dzisiejszego Wnioskodawca nie czynił żadnych kroków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie obrotu nieruchomościami.
Ponieważ posiadany przeze Wnioskodawcę obszar opisanej nieruchomości jest za duży, a dzieci nie wiążą przyszłości z osiedleniem się w tej okolicy, chce dokonać sprzedaży części otrzymanej nieruchomości po dokonaniu czynności:
podzielenia nieruchomość na mniejsze działki,
przekształcenia działki na tereny budowlane bądź z możliwością zabudowy,
uzbrojenia terenu,
wydzielenia dróg wewnętrznych,
ogłoszenia sprzedaży za pośrednictwem biura nieruchomości oraz w mediach.
Wnioskodawca uważa, że ponieważ jest to jego majątek prywatny, to podejmowane działania również będą w zakresie zarządu majątkiem prywatnym.
Podejmowane działania związane ze sprzedażą nieruchomości nie mają charakteru ciągłego tylko incydentalny – dotyczą wyłącznie jednej nieruchomości rolnej otrzymanej w drodze darowizny i kupna od rodziny, nie występuję jako podatnik w profesjonalnym obrocie gospodarczym dotyczącym sprzedaży nieruchomości.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.
Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 6 cyt. ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 powołanej wyżej ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.
Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.). Ze współwłasnością mamy do czynienia wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 Kc).
Jak stanowi art. 196 § 1 Kc współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu (§ 2 ww. przepisu).
W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.
Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kc). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Należy wyjaśnić, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zarówno sprzedaż udziału we współwłasności gruntu na podstawie art. 198 Kc, jak i sprzedaż wspólnego gruntu za zgodą wszystkich współwłaścicieli na podstawie art. 199 Kc, stanowi odpłatną dostawę towarów.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w ust. 2 ww. artykułu – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Należy przy tym wskazać, że w przedmiocie opodatkowania sprzedaży działek służących do działalności rolniczej, przeznaczonych w planie zagospodarowania przestrzennego gminy pod zabudowę mieszkaniowo-usługową, a nabytych jako grunty rolne, wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby (C-180/10) i Emilian Kuć, Halina Jeziorska-Kuć (C-181/10).
Udzielając odpowiedzi na postawione w tym temacie pytania prejudycjalne, Trybunał wskazał, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalności gospodarczą. Podobnie, zdaniem Trybunału, okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Inaczej jest natomiast, jak wyjaśnił Trybunał, w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Przykładowo podane zostały działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych. Działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym – podkreślił Trybunał.
Podkreślić należy, że ww. orzeczenie TSUE wyznacza aktualnie kierunki interpretacyjne i stanowi podstawę orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjny, np. NSA z dnia 23 stycznia 2014 r. (sygn. akt I FSK 143/13), z dnia 17 grudnia 2013 r. (sygn. akt I FSK 114/13), z dnia 14 czerwca 2012 r. (sygn. akt I FSK 1453/11), z dnia 13 kwietnia 2012 r. (sygn. akt I FSK 890/11), z dnia 9 listopada 2011 r. (sygn. akt. I FSK 1656/11 i 1658/11) oraz WSA z dnia 10 października 2013 r. (sygn. akt I SA/Po 379/13), z dnia 1 grudnia 2011 r. (sygn. akt I SA/Po 670/11), z dnia 14 grudnia 2011 r. (sygn. akt I SA/Po 730/11), które zapadły na tle wyroku Trybunału. Z powyższych wyroków wynika, że podejmowanie zorganizowanych działań, takich jak podział gruntu na mniejsze działki, wydzielenie dróg wewnętrznych, wykonywanie czynności marketingowych czy uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zabudowy, świadczy o tym, że czynności te przybierają formę zawodową (profesjonalną).
W tej kwestii wypowiedział się także Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale siedmiu sędziów z dnia 29 października 2007 r. (sygn. akt I FPS 3/07), orzekając, że przepisy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy, powinny być rozumiane w ten sposób, że warunkiem sine qua non uznania, że dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług jest ustalenie, że działa on jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik lub jako osoba wykonująca wolny zawód. W ocenie NSA, ani formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do tej konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.
Z kolei w wyroku z dnia 27 października 2009 r. (sygn. akt I FSK 1043/08) Naczelny Sąd Administracyjny wyeksponował okoliczność, że przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając działki budowlane działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czyli stałą (powtarzalność czynności i zamiar ich kontynuacji), a w konsekwencji zorganizowaną. NSA w wyroku z dnia 18 października 2011 r. sygn. akt 1536/10 wymienił również, że na działalność zorganizowaną prowadzoną przez osobę fizyczną, mogą wskazywać takie działania, jak uzyskanie przed sprzedażą decyzji o warunkach zabudowy, czy też wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru.
Analiza przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, treści powołanych przepisów prawa, jak również aktualnego orzecznictwa sądowego, w tym wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Slaby (C-l 80/10) i Emilian Kuć, Halina Jeziorska-Kuć (C-l 81/10), prowadzi do stwierdzenia, że – wbrew stanowisku wyrażonemu we wniosku – planowana sprzedaż działek które zostaną wydzielone z posiadanego gruntu, który stanowi grunt rolny nie będzie stanowiła rozporządzania majątkiem osobistym. W analizowanej sprawie uznać więc należy, że Wnioskodawca -dokonując planowanej sprzedaży działek – będzie działał w charakterze podatnika, a czynność ta będzie nosiła znamiona działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawca planując zbycie gruntu zamierza podzielić nieruchomość na mniejsze działki, przekształcić działki na tereny budowlane bądź z możliwością zabudowy, uzbroić teren, wydzielić drogi wewnętrzne, ogłosić sprzedaż za pośrednictwem biura nieruchomości oraz w mediach. Zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca będący obecnie czynnym podatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na wynajmie nieruchomości, zaangażował środki podobne do tych jakie wykorzystują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami tj. planuje wykazać aktywność w przedmiocie zbycia przedmiotowych działek porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Planowane działanie, które zamierza podjąć Wnioskodawca, przed planowaną sprzedażą gruntu, ma na celu uatrakcyjnienie nieruchomości dla potencjalnych nabywców. Takie świadome działania mają na celu przygotowanie przedmiotowego gruntu do sprzedaży, zmierzając do osiągnięcia korzyści materialnych z tego tytułu. Zamiary Wnioskodawcy świadczą o angażowaniu środków w sposób podobny do środków wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców. Powyższe wskazuje również na komercyjny charakter planowanej transakcji. W związku z przedstawionymi okolicznościami, uznać należy, że podjęte działania nie stanowią zarządu majątkiem prywatnym i będą uznane za działalność gospodarczą w zakresie obrotu nieruchomościami. Tym samym planowana sprzedaż działek nie będzie stanowiła zwykłego wykonywania prawa własności, a Wnioskodawca będzie działał w tym zakresie jak handlowiec. W związku z powyższym stwierdzić należy, że Wnioskodawca z tytułu tych transakcji będzie podatnikiem podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy wykonującym działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji sprzedaż działek będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
Ponadto z okoliczności sprawy wynika, że nieruchomość rolna jest przedmiotem umowy dzierżawy od dnia 20 lutego 2014 r. A zatem należy stwierdzić, że przedmiotowa dzierżawa ma charakter długotrwały. Wykorzystywanie posiadanego gruntu w sposób ciągły dla celów zarobkowych, świadczy o tym, że mamy do czynienia z prowadzeniem przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.
Dokonanej oceny nie mogą zmienić zapewnienia Wnioskodawcy, że nie prowadzi on działalności w zakresie obrotu nieruchomościami, podejmowane działania będą polegały na zarządzaniu majątkiem prywatnym, oraz że nie będą one miały charakteru ciągłego tylko incydentalny gdyż dotyczą wyłącznie jednej nieruchomości rolnej otrzymanej w drodze kupna od rodziny.
Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.