Opisy amortyzacyjne są dokonywane od wartości początkowej środków trwałych, jak również od wartości niematerialnych i prawnych. W przypadku, gdy nabycie środka bądź wartości niematerialnych i prawnych nastąpiło w wyniku zakupu, wartością początkową będzie cena nabycia. Cena nabycia to nic innego jak kwota należna zbywcy powiększona o koszty, które są związane z zakupem m.in.: o koszt transportu, załadunku, ubezpieczenia w drodze, montażu czy instalacji. Cena nabycia to również kwota pomniejszona o podatek o towarów i usług chyba, że przepisy stanowią inaczej oraz kwota, która jest skorygowana o różnice kursowe.
W przypadku, gdy nie ma możliwości ustalenia ceny nabycia środków trwałych, bądź ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji, wówczas wartością początkową będzie kwota wynikająca z wyceny podatnika. Podmiot dokonując wyceny uwzględnia ceny rynkowe środków trwałych z końca roku poprzedzającego rok założenia ewidencji oraz stan i stopień ich zużycia.
W przypadku, gdy środek trwały bądź też wartości niematerialne i prawne zostały nabyte w sposób częściowo odpłatny, wartością początkową będzie cena ich nabycia, która jest powiększona o daną wartość przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Wartość nieodpłatnego świadczenia stanowi różnicę między określoną wartością rynkową środka trwałego, a odpłatnością, którą ponosi podatnik.
Środek trwały może zostać wytworzony we własnym zakresie przez dany podmiot. Wówczas wartością początkową będzie koszt wytworzenia obejmujący: wartość zużytych do wytworzenia środków trwałych, rzeczowych składników majątku, usług obcych, koszty wynagrodzenia pracowników, koszty operacji finansowych, koszty montażu, różnice kursowe oraz inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych.