Podatnikiem w świetle ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa jest zarówno osoba fizyczna, osoba prawna jak i jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która podlega na mocy ustaw podatkowych określonemu obowiązkowi podatkowemu. Natomiast podatnikiem podatku VAT będą podmioty, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą i nie ma tutaj znaczenia cel czy rezultat działalności.
Przepisy ustawy wprowadzają podział podatników na czynnych, a więc takich, którzy mają obowiązek składać deklaracje podatkowe VAT oraz podatników zwolnionych, którzy są zwolnieni z tego obowiązku, choć mogą się zarejestrować w urzędzie skarbowym. Podatnik, który dokona rejestracji jako podatnik czynny będzie miał prawo do odliczania podatku naliczonego oraz prawa do wystawiania faktur.
Przedsiębiorca prowadząc określoną działalność ma obowiązek rejestracji jako płatnik VAT i dotyczy to w szczególności:
dostaw:
towarów, które są wymienione w załączniku nr 12 ustawy o podatku VAT,
towarów, które są opodatkowane podatkiem akcyzowym z określonymi wyjątkami,
budynków, budowli bądź ich części określonych w ustawie,
terenów budowlanych,
nowych środków transportu,
świadczenia usług:
prawniczych
w zakresie doradztwa, z wyłączeniem doradztwa rolniczego związanego z chowem i hodowlą zwierząt,uprawą oraz hodowlą roślin, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania oraz modernizacji gospodarstwa rolnego,
jubilerskich,
nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
Dodatkowo przedsiębiorcy, którzy przekroczyli limit 150 tys. zł wartości sprzedaży w ciągu całego roku zobowiązani są do rejestracji, jako czynny podatnik VAT. Jeżeli przedsiębiorca rozpoczyna działalność w trakcie roku, ustalony limit oblicza się proporcjonalnie do ilości miesięcy, jakie pozostały do zakończenia danego roku kalendarzowego.