W świetle przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ubezpieczeniu chorobowemu, które jest ubezpieczeniem obowiązkowym, podlegają zarówno pracownicy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych, członkowie spółdzielni kółek rolniczych jak osoby, które odbywają służbę zastępczą. Na zasadzie dobrowolności ubezpieczeniem chorobowym mogą zostać objęte osoby, które podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. I są to osoby, które:
wykonują pracę nakładczą, czy też na podstawie umów: zlecenia, agencyjnej czy innej umowy o świadczenie usług, a co do których stosuje się przepisy dotyczące zlecenia;
współpracują z osobami wyżej wymienionymi;
prowadzą pozarolniczą działalność oraz osoby, które z nimi współpracują;
wykonują pracę za odpłatnością, na podstawie skierowania do pracy, w okresie odbywania kary pozbawienia wolności czy też tymczasowego aresztowania;
są duchownymi;
są nianiami.
Podmioty muszą złożyć stosownym wniosek o objęcie ubezpieczeniem. Ochrona następuję od dnia jaki został wskazany we wniosku, nie może być to jednak wcześniej niż dzień, w którym wniosek został złożony. Przepisy prawne od tej zasady przewidują wyjątek. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie chorobowe wynosi 2,45% podstawy wymiaru.
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje w określonych przypadkach:
w dniu wskazanym we wniosku o wyłączenie z ubezpieczenia chorobowego. Dzień ten nie może być jednak wcześniejszy niż ten, w którym wniosek został złożony.
od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, w sytuacji. gdy nie opłacono w terminie należnej składki na ubezpieczenie chorobowe;
od dnia, w którym ustaje tytuł podlegania ubezpieczeniu.