Inną formą powierzenia pracy niż umowa o pracę są umowy cywilnoprawne, które są regulowane przez normy prawne zawarte w kodeksie cywilnym. Najpopularniejszymi umowami cywilnoprawnymi jest umowa o dzieło oraz zlecenia.
Umowy cywilnoprawne umożliwiają elastyczne zatrudnienie, zwłaszcza, gdy przedsiębiorca nie chce zatrudniać na stałe pracownika. W przypadku tych umów nie mają zastosowania przepisy zawarte w kodeksie pracy, co wiąże z utratą określonych przywilejów chociażby prawo do urlopu wypoczynkowego. Stronami umów nie jest też już pracownik czy pracodawca, ale w przypadku umowy zlecenia: zleceniodawca oraz zleceniobiorca.
W przypadku umów cywilnoprawnych (zlecenia) w przeciwieństwie do umowy o pracę brak jest podporządkowania zleceniodawcy, nie istnieje również obowiązek świadczenia pracy określonego rodzaju w wyznaczonym miejscu czy czasie, według poleceń przełożonego. Brak jest również obowiązku osobistego świadczenia pracy, a zleceniobiorcą może być zarówno osoba fizyczna jak i jednostka organizacyjna. Kwestie sporów pomiędzy stronami umów rozstrzyga sąd cywilny.
Umowa o dzieło
W umowie o dzieło przyjmujący zamówienie składa zobowiązanie, że wykona oznaczone dzieło, natomiast zamawiający zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia. Jest ona umową rezultatu. Umowa zawierana jest w celu wykonania określonego zadania, produktu – czyli dzieła.
Umowa zlecenia
Zawierając umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonania określonej czynności prawnej dla podmiotu zlecającego. Umowa zlecenia to umowa starannego działania. Zleceniodawca musi wykonać określoną pracę w wyznaczonym terminie, za którą zleceniodawca musi wypłacić ustalone wynagrodzenie.