Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług określa katalog przedsiębiorców zobowiązanych do rejestracji jako podatnik VAT. Przepisy prawne dopuszczają również szereg zwolnień podmiotowych jak i przedmiotowych. Przedsiębiorcy zwolnieni nie muszą dokonywać rejestracji, mogą się jednak zarejestrować na zasadach dobrowolności.
W świetle przepisów ustawy podmiotami zwolnionymi od podatku będą:
podatnicy, u których wartość ze sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym wyznaczonej kwoty -150 tys. zł.
Z tym, że do wartości sprzedaży nie można wliczyć zdarzeń jak: kwoty podatku, odpłatnej dostawy towarów czy odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, jak również towarów, które na podstawie przepisów zawartych w ustawie o podatku dochodowym, zaliczane są przez podatnika do środków trwałych czy też wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji
podatnicy, którzy rozpoczynają wykonywanie czynności objętych opodatkowaniem w trakcie roku podatkowego, jeżeli zakładana wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 150 tys. zł,
podatnicy, którzy wykonują wyłącznie czynności zwolnione od podatku VAT wyliczone w przepisach – niezależnie od wartości sprzedaży. W tym przypadku mamy do czynienia ze zwolnieniem przedmiotowym.
Przepisy przewidują również wyjątki, w których mimo że podmiot spełnia warunki do zwolnienia podmiotowego, nie może jednak z niego skorzystać. Dzieje się tak chociażby m. in. w sytuacji, gdy przedsiębiorca dokonuje dostawy towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym czy świadczy usługi prawnicze, jubilerskie bądź też nie posiada siedziby działalności w Polsce.