Amortyzacja środków trwałych – jako zagadnienie – została opisana w jednym z wcześniejszych poradników (patrz: wykorzystywanie majątku firmowego do celów prywatnych), teraz jednak warto rozszerzyć to zagadnienie na jego pozostałe aspekty. O ile bowiem większość przedsiębiorstw środki stałe użytkuje w sposób ciągły, tak w przypadku działalności sezonowej mogą pojawić się problemy. Jak – w świetle prawa podatkowego – traktować amortyzację w przypadku, gdy na rzeczywisty użytek przypada jedynie część roku?
Przypominając – w dużym skrócie – czym jest amortyzacja środka trwałego: jest to odliczenie od podatku, czynione a conto stopniowego zużywania się. Docelowy sposób rozliczania amortyzacji zakłada jednak – jak już wspomniano – użytkowanie stałe, to jest: przewidziane na okres 12 miesięcy (samą amortyzację liczy się w okresach miesięcznych). Jednak – jak określa to art. 22h ust. 1 pkt 3 Ustawy o Podatku Dochodowym od Osób Fizycznych – możliwe jest dokonanie odpisu
…od używanych sezonowo środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w okresie ich wykorzystywania; w tym przypadku wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku
Jak więc wynika z powyższego, amortyzacja ustawowo obejmuje tylko i wyłącznie okres wykorzystywania danego środka. Jeżeli z danego środka korzystaliśmy – dla przykładu – tylko w miesiącach letnich, to odpisu dokonać powinniśmy na cztery miesiące. Wpisanie „nadmiarowych” miesięcy nie kwalifikuje się do zaliczenia w poczet kosztów uzyskania przychodów, i postępując w ten sposób narażamy się na zarzut fałszowania zeznania.
Przechodząc jednak do strony praktycznej: jak wyglądać ma księgowanie częściowej amortyzacji? Jako, że ustawa nie precyzuje dokładnie metody, zrobić to można na dwa sposoby. Załóżmy, że jesteśmy w posiadaniu środka o wartości 12 000 złotych, który wykorzystywaliśmy przez okres czterech miesięcy. Oznacza to że:
-
Amortyzacja sezonowa (sposób 1) – miesięczny odpis amortyzacyjny ustalany przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie. Odpis miesięczny amortyzacji trwającej 4 miesiące wyniesie w tym wypadku:
2.400 zł (roczna kwota odpisów amortyzacyjnych) : 4 (liczba miesięcy w sezonie) = 600 zł.
Da nam to kwotę równą rocznej wartości odpisów, to jest: 600 x 4 = 2.400
-
Amortyzacja sezonowa (sposób 2) – miesięczny odpis amortyzacyjny ustalany przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez 12 miesięcy w roku.
Odpis miesięczny amortyzacji sezonowej (trwającej 4 miesiące) wyniesie:
2.400 zł (roczna kwota odpisów amortyzacyjnych) : 12 miesięcy w roku = 200 zł. Wartość rocznego odpisu amortyzacyjnego wyniesie tu 800 zł (200x 4 m-ce).