Tak samo jak sukcesy, porażki stanowią nieodzowny element każdej prowadzonej działalności. Każda istniejąca dłużej na rynku firma ma na koncie rzeczy, którymi niekoniecznie chce się chwalić: nietrafione inwestycje, niesprawdzone przewidywania czy niezrealizowane umowy. Właśnie tym ostatnim poświęcony będzie poniższy tekst
We wcześniejszych poradnikach poruszona została kwestia kosztów podatkowych (zakup firmowej odzieży, szkolenie pracowników, praca twórcza to jest: sumy, jaką odliczyć w świetle prawa można od firmowego dochodu. Perspektywa dodania do tej listy kosztów poniesionych za niezrealizowanie umowy może wydawać się tutaj czymś niezrozumiałym – de facto oznaczało by to zwolnienie firmy z odpowiedzialności – jednak zaznaczyć trzeba szczególne kondycje, pod którymi tego odliczenia można dokonać. Zgodnie z art. 15, pnkt 1 ustawy o Podatku Dochodowym od Osób Prawnych:
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1
I właśnie ten wyjątek jest taki istotny dla całej sprawy. Zgodnie ze wspomnianym artykułem bowiem:
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów […] kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług
Jak więc wynika z powyższej wykładni, nie można zaliczyć do kosztów podatkowych kar wynikających bezpośrednio z naszej winy – a więc będących skutkiem źle wykonanej usługi lub towaru czy opóźnień. W jakich sytuacjach możliwa jest jednak taka inkluzja?
Zgodnie z interpretacją indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 27 lipca 2016 r., możliwe jest odpisanie kosztów ugodowej kary jeżeli umowa niedopełniona została z przyczyn niezależnych. Przykładów na powyższą sytuację można znaleźć wiele: umowa na wybudowanie danego obiektu nie doszła do skutku ponieważ nie wydano zgody na budowę, towar – mimo zachowania należytych środków ostrożności – nie dotarł z powodu przyczyn losowych itp. Jak stwierdziła Izba Skarbowa, w takiej sytuacji nie można mówić tutaj o karalnej niesolidności – czasami racjonalna (w momencie zawarcia umowy) decyzja podlega późniejszej rewizji, a analizując wydatki ujęte w art. 15 powinno uwzględnić się nie tylko same koszta, ale i logiczny ciąg który do nich doprowadził. Stąd – jeżeli można wykazać, że przy realizacji umowy spółka dochowała należytej staranności, a umowę zawarto z przyczyn niezależnych – to poniesione koszta odliczyć można od podatku PIT.